1) Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) sınavı nedir?

Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) sınavlarının genel amacı, sermaye piyasası alanında ihtisas personeli, yönetici, türev araçlar personeli, değerleme uzmanı, kredi derecelendirme uzmanı ve kurumsal yönetim derecelendirme uzmanı olarak çalışanların mesleki yeterliliklerini, bilgi ve tecrübelerini gösterir lisans belgesinin verilmesidir

 

2) Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) lisanslama sınavı nasıl bir sınavdır?

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) lisanslama sınavı tek bir sınavdan ibaret olmayıp lisans almak için gerekli farklı konuları kapsayan bir sınavlar bütünüdür.

 

3) SPK sınavına kimler girebilir?

SPK lisanslama sınavları, sermaye piyasası kurulu tarafından yapılan, sermaye piyasası alanında çalışmak isteyen personel, yönetici, türev araçlar personeli, değerleme uzmanı, kredi derecelendirme ve kurumsal yönetim derecelendirme uzmanı olarak çalışmak isteyenlerin mesleki yeterliliklerini, bilgi ve tecrübelerini gösteren lisans belgesinin verilmesini sağlamaktadır. Sınav, sermaye piyasasında çalışmak isteyenlerin (Bankalar, Aracı Kurumlar gibi) girmesi gerekli olan bir sınavdır.

SPK Belgeleri birbirinden farklı mıdır, hangi belgeleri almalıyım?

Lisans belgeleri faaliyet alanı ve uzmanlık konusuna göre farklılık göstermektedir. Hangi faaliyet alanında çalışılmak isteniyorsa o alandaki sınavlara girilip başarılı olunması gerekmektedir.

 

4) Lisanslama sınavlarından başarılı olma şartı nedir?

Lisanslama sınavlarından başarılı sayılmak için;
  a) Sınav konularının her birinden 100 üzerinden en 50 alınması,
  b) Tüm sınav konularından alınan notların aritmetik ortalamasının en az 60 olması,

5) Belirlenmiş okul düzeyinde mezuniyet şartı nedir?
  a) Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 1 Lisansı ve Konut Değerleme Lisansı için en az 2 yıllık yükseköğretim düzeyinde eğitim alınmış olması,
   b) Diğer tüm lisanslar için ise 4 yıllık yükseköğretim düzeyinde eğitim alınmış olması, gerekmektedir.

6) Lisans Başvuru Süreci ve Ücreti ne kadardır?
Lisans almaya hak kazanan adayların lisanslarını almak için SPL Başvuru Sistemi  üzerinden “Lisanslarım” sekmesi altından başvuruda bulunarak; lisans başvuru ücretini kredi kartı ile sistem üzerinden ödemeleri, ödeme sonrasında otomatik oluşturulan Başvuru Aday Beyan Formu’nun çıktısını alarak imzalamaları ve gerekli diğer belgelerle birlikte kargo, kurye, postayla veya elden SPL’ye teslim etmeleri gerekmektedir.
 
Lisans başvuru ücreti başvuruda bulunulacak her bir lisans türü için alınmaktadır. Sınav başvuru tarihlerinde 3D uyumlu kredi kartı veya banka kartı ile “SPL Başvuru Sistemi” üzerinden elektronik olarak yapılabilmektedir.

Sınav ücreti indirimi sadece üniversitelerin 4. Sınıf öğrencileri için geçerlidir. 

 7) Lisans Başvurusunda SPL’ye İletilecek Belgeler nelerdir?
 Lisans belgesi başvurusunda bulunan adayların SPL’ye sunmaları zorunlu olan belgeler aşağıda verilmiştir:
 “SPL Başvuru Sistemi” üzerinden gerekli lisans başvuru ücreti ödendikten sonra alınan “Başvuru ve Aday Beyan Formu”nun imzalı aslı,

  1. T.C. Nüfus Cüzdanı fotokopisi veya T.C. Kimlik Kartı fotokopisi
  2. Yükseköğretim mezuniyet durumunu ispat amacıyla e-Devlet uygulaması üzerinden temin edilen barkodlu Mezun Belgesi (mezun Belgesi’ni e-Devlet’ten temin edemeyen adayların, yükseköğretim mezuniyet durumunu gösteren diplomalarının noter onaylı örneğini Kuruluşumuza sunmaları gerekmektedir.),
  3. Bir üst lisansa başvurulması halinde daha önce alınmış olan bir lisans belgesi var ise ilgili lisans belgesinin aslı.

 
Sermaye piyasası kurumlarında çalışan kişilerin ilgili lisans başvuru evrakı; çalıştıkları kurum tarafından SPL iletilecek olup bu çerçevede ilgili kişiler söz konusu evrakı çalıştıkları kurum insan kaynakları yetkililerine teslim etmeleri gerekmektedir.
 
Herhangi bir sermaye piyasası kurumunda çalışmayan kişiler ise lisans belgesi başvuru evrakını kargo, kurye, postayla veya elden SPL’ye iletmeleri gerekmektedir.

 

8) SPK lisansları kimler için gerekli?

Finans sektöründe ve halka açık şirketlerde çalışan veya çalışmak isteyenler için SPK lisans belgeleri, göreve göre zorunludur. Bu belgeler, fiilen çalışanlar için bir tercihten öte yasal anlamda bir zorunluluktur. Ancak zorunlu durumda olmayanlar için de çok önemli, kariyer sertifikalarıdır. İlgili finansal kuruluşlar, uygun belgeleri olmayan kişileri çalıştıramazlar. Bu kurala aykırılığın idari para cezası vardır.

 

9) Hangi görev ve ünvanlar için hangi lisanslar gerekli?

Bu konuda detaylı bir tablo var. Örneğin, müfettiş veya iç kontrol elemanı olarak istiyorsanız Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 lisansına sahip olmak zorundasınız. Ya da türev araçlarla ilgili bir faaliyette görev yapıyor veya yapacaksanız, Türev Araçlar Lisansı almak zorundasınız.

 

10) SPK lisansları kariyerimi nasıl etkiler?

SPK lisanslarına sahip olmak bir kariyere seçilme aşamasında etkili olabileceği gibi dikey veya yatay yükselmelerde de temel kıstas olarak kullanılabilmektedir. Zaten belirli lisans belgelerine sahip olmayan kişilerin finans kuruluşlarında sayılan ve halka açık şirketlerde belirtilen görevlerde çalıştırılmasına mevzuat bakımından imkan yoktur. Bu belgelere sahip olmayanların işten çıkarılması kolaydır ve olası bir kriz durumunda ilk işten çıkarılacaklar, gerekli lisans belgelerine sahip olmayanlar olacaktır.

 

11) SPK lisans belgelerini kimler alabilir?

SPK lisans belgelerini üniversite mezunu olan herkes alabilir. Bu konuda işletmeci iktisatçı, mühendis, doktor, hukukçu gibi bir ayrım yoktur. Örneğin, endüstri müdendisi olan bir kişi Gayrimenkul Değerleme lisansını alabilir. Ya da bir hukukçu, Düzey 3 lisansını alabilir. Üniversitede okunan bölümün lisans almada bir etkisi yoktur. Bu belgelere başvurmak için ise, üniversite son sınıfta olmak yeterlidir.

 

12) Hangi SPK lisans belgesi ile çalışmalıyım?

Hangi lisans belgesi için çalışmak durumunda olduğunuz kariyer hedefleriniz veya çalışmakta olduğunuz kurumdaki görevinize göre belirlemek mantıklıdır. Ancak tüm lisansların çekirdeği, Düzey 1 lisansıdır. Bu lisansı aldıktan sonra aşama aşama Düzey 2 ve Düzey 3 ‘ü ve diğerlerini almak uygun bir yaklaşım olabilir.

 

13) Hangi kurum için hangi lisans belgesi alınmalı?

SPK Lisanslama Belgesi; Banka ve aracı kurumlarda çalışmaya başlamak ve kolayca iş bulmak için SPK Düzey-1 Lisans Belgesi, banka ve aracı kuruluşlarda iş bulmak ve söz konusu kurum ve kuruluşlarda yükselmek ve üst yönetici olmak için SPK Düzey 2 veya 3 Lisans Belgesi, kredi değerleme sahasında ve raiting şirketlerinde yüksek maaş ve nitelikli iş bulabilmek için SPK Kredi Derecelendirme Lisansı Belgesi, BİST VİOP ve future, forward ve opsiyonların işlem gördüğü aracı kurumlarda kolayca ve yüksek maaşla istihdam olunmak için SPK Türev Araçlar Lisansı Belgesi ve son olarak gayrimenkul sektörünün yükselen değeri olan “Değerleme Firmalarında” kolayca ve yüksek maaşla istihdam olunmak için SPK Gayrimenkul Değerleme Lisansı Belgelerini içermektedir.

 

14) SPK Sınavı Temel Düzey Lisanslama Sınavına Kaç Kez Girebilirim. Kaç hakkım var?

SPK Sınavında başarısız olanların, yeniden girecekleri sınav sayısında herhangi bir

sınırlama yoktur. Adayın ilk kez girdiği SPK sınav sonuçlarının açıklandığı tarih ile lisans belgesi almaya

hak kazandığı tarih arasında 2 yıldan fazla bir sürenin geçmiş olması halinde SPK lisans

belgesi verilmesi SPK lisansı yenileme eğitimlerine katılarak tamamlama şartına bağlanmıştır.

Adayın ilk kez girdiği SPK sınav sonuçlarının açıklandığı tarih ile lisans belgesi almaya

hak kazanacağı tarih arasında 4 yıldan fazla bir sürenin geçmemiş olması

gerekmektedir.

Aksi halde adayın başarılı olduğu dersler dahil tüm SPK derslerden yeniden

sınava girmesi gerekecektir.

 

15) SPK sınavları ne zaman yapılmaktadır?

Kurul tarafından düzenlenen lisanslama sınavları aksine bir karar alınmadıkça her yıl, Mayıs ve Kasım aylarında yapılmaktadır.

 

16) Düzey1 lisanslama belgesini almadan düzey 2’yi alabilir miyim?

Uzmanlık alanlarında bu ayırım olmasına rağmen, faaliyet alanlarına bakıldığında; Düzey 2 Sınavlarına katılmak isteyen adayların Sermaye Piyasası Düzey 1 Lisansına sahip olmaları zorunluluğu bulunmamaktadır. Benzer bir şekilde, Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Sınavlarına katılmak isteyen adayların Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 2 Lisansına sahip olmaları zorunluluğu bulunmamaktadır.

 

17) SPK Temel Düzey Lisanslama Sınavlarına Kimler Girebilir?

Lise Mezunu, 2 yıllık Yüksekokul mezunu, 4 yıllık Fakülte mezunları girebilir.

 

18) SPK Lisanslama Belgesi neden önemli?

Sermaye piyasalarının daha etkin ve sağlıklı büyümesi için yaklaşık 10 yıl önce devreye sokulan lisans uygulaması bankacılık sektöründe çok önemli hale geldi.

Bugün bankada çalışanların pek çok işlemi yapabilmesi için bu belge gerekli. Yine yeni mezun olan ve bu belge sahibi olanlar bankalara işe girişte rakiplerinden bir adım önüne geçmektedir.

 

19) Lisanslama sınavlarına başvurular ne zaman ve nereden yapılmaktadır?

Lisanslama sınavları başvuruları sınav tarihlerinden yaklaşık olarak 2,5  3 ay önce Kurulun internet adresinden de ulaşabileceğiniz http://spl.com.trinternet adresi üzerinden yapılmaktadır.

 

20) Lisanslama sınavlarında başarılı olanlar lisans belgelerini nereden ve hangi belgelerle alacaklardır?

Sınavlarda başarılı olanlar lisans belgelerini Türkiye Sermaye Piyasaları Aracı Kuruluşları Birliğinden alabileceklerdir.

 

21) Lisanslama Sınavlarına katılabilmek için herhangi bir kurumda çalışma koşulu var mıdır?

Herhangi Bir Kurumda Çalışma Zorunluluğu Yoktur. Kurulca düzenlenmekte olan lisanslama sınavlarına sermaye piyasası kurumlarında çalışmayanların da bireysel olarak başvurmaları mümkündür.

 

22) Sınav sonuçları ne zaman açıklanmaktadır?

Sınav sonuçları yaklaşık olarak sınav tarihinden iki hafta sonra açıklanmaktadır. Sonuçların açıklanacağı tarih sınav giriş belgesinde belirtilmektedir.

 

23) Sınav sonuçlarına nasıl ulaşabilirim?

Sınav sonuçlarına  http://spl.com.tr internet adresinden TC kimlik numaranızı ve şifrenizi girmek suretiyle ulaşabilirsiniz

 

24) SPK Lisanslama Sınavlarına Kimler Başvurabilir ?

  • Hisse Senedi piyasası müşteri temsilcisi
  • Sabit Getirili sermaye piyasası araçları ve repo-ters repo müşteri temsilcisi
  • Yatırım fonları müşteri temsilcisi
  • Aracı kurum acentesi olarak faaliyet gösteren banka şubelerinde
  • ve katılım bankalarında acentelik işlemlerinden sorumlu müşteri temsilcisi
  • Seans salonlarında hisse senedi alım-satımı görevini yürüten müşteri temsilcisi
  • Bankaların call center-çağrı merkezinde görev alacak
  • Hisse senedi ile ilgili işlemeleri yapacak müşteri temsilcisi
  • Aracı kurum irtibat bürosu sorumlusu ve takas operasyon sorumlusu olarak

 

25) Temel Düzey Lisansına kimler başvurabilir:

  • Hisse Senedi piyasası müşteri temsilcisi
  • Sabit Getirili sermaye piyasası araçları ve repo-ters repo müşteri temsilcisi
  • Yatırım fonları müşteri temsilcisi
  • Aracı kurum acentesi olarak faaliyet gösteren banka şubelerinde ve katılım bankalarında acentelik işlemlerinden sorumlu müşteri temsilcisi
  • Seans salonlarında hisse senedi alım-satımı görevini yürüten müşteri temsilcisi
  • Bankaların call center-çağrı merkezinde görev alacak hisse senedi ile ilgili işlemeleri yapacak müşteri temsilcisi
  • Aracı kurum irtibat bürosu sorumlusu ve takas operasyon sorumlusu olarak görev yapmak isteyenlerin en az lise ve dengi mezunu olması

 

26) SPK Temel Düzey Sınav Konuları nelerdir?

  • Genel Ekonomi
  • Sermaye Piyasası Mevzuatı, İlgili Mevzuat ve Etik Kurallar
  • Menkul Kıymetler ve Diğer Sermaye Piyasası Araçları
  • Hisse Senedi Piyasaları
  • Tahvil ve Bono Piyasaları
  • Diğer Teşkilatlanmış Piyasa ve Borsalar
  • İlgili Vergi Mevzuatı
  • Temel Finans Matematiği, Değerleme Yöntemleri, Muhasebe ve Mali Analiz
  • Takas ve Operasyon İşlemleri

 

27) SPK  Temel düzey lisanslama sınavında hangi modüller tamamlanmalıdır?

1- Dar kapsamlı sermaye piyasası mevzuatı ve meslek kuralları

2- Sermaye piyasası araçları 1

3- Yatırım kuruluşları

4- Takas, saklama ve operasyon işlemleri

 

Adayların yukarıda belirtilen modüllerin herbirinden en az 50, ortalamada 60 ve üzeri not alarak başarılı olmaları gerekmektedir Başarılı olanlar “Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 1 Lisansı” almaya hak kazanırlar.

28) SPK Temel Düzey Lisansını Alanlar Ne İş Yaparlar?

A-   Lise, 2 yıllık Yüksek Okul, Fakülte mezunu iseniz. SPK Temel Düzey Lisanslama sınavına girip. Bu sınavda Takas ve Operasyon İşlemleri Modülünden ( Dersinden ) 100 puan üzerinden 70 ve üzeri puan aldığınızda Takas ve Operasyon Sorumlusu olarak görev yapabilirsiniz.

B-   En az 2 yıllık ön lisans mezunu iseniz Temel Düzey lisansını aldığınızda 9 modülden sınava girip geçme notu 100 puan üzerinden 60 puan alırsanız ortalamanız 70 ise Aracı kurum şube müdürü olabilirsiniz.

C-   Lise, 2 yıllık Yüksek Okul, Fakülte mezunu iseniz Temel Düzey lisansını aldığınızda 9 modülden sınava girip geçme notu100 puan üzerinden 60, ortalamanız 70 ise Aracı kurum irtibat sorumlusu olabilirsiniz.

D-  Sermaye Piyasası Faaliyetleri Temel Düzey Lisansına sahip olanlar, ayrı bir lisans belgesi gerekmeksizin “Takas ve Operasyon Sorumlusu” ve Temel Düzey  Müşteri Temsilcisi olarak çalışabilirler.

 

29) Temel Düzey Lisanslama Sınavında Derslerden Kaç Adet Soru Sorulmaktadır ve Kaç Oturumda Sınava Girilmektedir?

SERMAYE PİYASASI FAALİYETLERİ TEMEL DÜZEY SINAVI
 

DERS ADI

SORU

SAYISI

 

Cumartesi

 

Pazar

 

Sabah

Öğleden Sonra  

Sabah

Öğleden Sonra
Sermaye Piyasası Mevzuatı, İlgili Mevzuat ve Etik

Kurallar

 

25

 

X

Hisse Senedi Piyasaları 25 X
Tahvil ve Bono Piyasaları 25 X
Temel Finans Matematiği, Değerleme Yöntemleri,

Muhasebe ve Mali Analiz

 

25

 

X

TOPLAM 100
DERS ADI
Takas ve Operasyon İşlemleri 20 X
Genel Ekonomi 25 X
Menkul Kıymetler ve Diğer Sermaye Piyasası Araçları 25 X
Diğer Teşkilatlanmış Piyasa ve Borsalar 25 X
İlgili Vergi Mevzuatı 25 X
TOPLAM 100

30) SPK  Düzey 2 lisanslama Sınavına kimler girmelidir?

Sermaye piyasası faaliyet alanlarından herhangi birinde aşağıda belirtilen görevlerde çalışan veya çalışmak isteyen kişilerin Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 2 Lisansı almaları gerekmektedir. Bu belgeye sahip olabilmek için sınava girecek olan adayların 4 yıllık üniversite mezunu olması koşulu vardır. 

İlgili görev alanları;

– Aracı kurum şube müdürleri,
–  İç Kontrol elemanı,
– Yatırımcı İlişkileri Bölümü Yöneticisi (II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği uyarınca üçüncü grupta yer alan halka açık ortaklıklar)
– Fon Müdürü

 31) SPK Düzey 2 lisanslama sınavında hangi modüller tamamlanmalıdır?

 1- Geniş kapsamlı sermaye piyasası mevzuatı ve meslek kuralları

2- Sermaye piyasası araçları 1

3- Sermaye piyasası araçları 2

4- Yatırım kuruluşları

5- Finansal piyasalar

6- Takas, saklama ve operasyon işlemleri

7- Finansal yönetim ve mali analiz

8- Ticaret hukuku

9- Muhasebe ve finansal raporlama

32) SPK  Düzey 3 lisanslama Sınavına kimler girmelidir?

(a) Portföy yöneticisi,
(b) Portföy yönetim şirketlerinin yönetim kurulu üyeleri,
(c) Araştırma uzmanı,
(d) Yatırım danışmanı,
(e) Kurumsal finansman uzmanı,
(f) Müfettiş, iç kontrol elemanı, teftiş kurulu başkanı ve yöneticileri,
(g) Yöneticiler (İhtisas personelinin görev aldığı birimlerin, bağlı bulunduğu tüm kademelerdeki yöneticiler ile bu birimlerde, yönetici ile ihtisas personeli arasındaki kademelerde görev
yapan personeldir),
(h) Serbest yatırım fonlarının, garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının portföy yönetimini üstlenecek yönetici şirketin yöneticileri, fon kurulu üyeleri, portföy yöneticileri, fon denetçisi ve iç kontrol birimi çalışanı, 
(i)Payları borsada işlem gören ortaklıklarda, ortaklığın sermaye piyasası mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde ve kurumsal yönetim uygulamalarında koordinasyonu sağlamakla görevlendirilen personel (söz konusu personelin “Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı’na ve “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı”na sahipolması zorunludur)

(j) Varlık finansmanı fonlarının fon kurulu üyeleri.

33) SPK  Düzey 3 lisanslama sınavında hangi modüller tamamlanmalıdır?

Tamamlanması Gereken Modüller
1- Geniş kapsamlı sermaye piyasası mevzuatı ve meslek kuralları
2- Sermaye piyasası araçları 1
3- Sermaye piyasası araçları 2
4- Yatırım kuruluşları
5- Finansal piyasalar
6- Takas, saklama ve operasyon işlemleri
7- Finansal yönetim ve mali analiz
8- Ticaret hukuku
9- Muhasebe ve finansal raporlama
10- Genel ekonomi
11- Temel finans matematiği ve değerleme yöntemleri
12- Kurumlarda ve sermaye piyasasında vergilendirme

Adaylardan  modüllerin herbirinden en az 50, toplamda ortalama 60 ve üzeri not alanlar “Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3” almaya hak kazanırlar. 

Bu lisansa sahip olanlar, ayrı bir lisans belgesi gerekmeksizin “Düzey 2” ve “Düzey 1” lisansları kapsamına giren alanlarda görev yapabilirler.

34) Lisanslama sınavları hangi illerde yapılmaktadır?  

Lisanslama sınavları yılda iki defa olmak üzere aşağıda sayılan illerde düzenlenmektedir. İstanbul (Anadolu ve Avrupa Yakası), Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Konya, Antalya, Samsun, Erzurum, Diyarbakır, Kayseri, Gaziantep.

35) Sınavlara kaç kere katılma hakkım var? 

Sınavlara katılım ile ilgili sınırlama bulunmamaktadır. Ancak, iki sınav arasında en az 60 gün olması gerekmektedir. Bununla birlikte; son girilen sınavda alınan notlar geçerli sayılmaktadır. 

36) Lisanslama sınavlarında hesap makinesi kullanılabilir mi? : 

Sınav sırasında hesap makinesi kullanılır. Ancak alfabetik tuş takımına sahip olan hesap makineleri, Data Bank, el bilgisayarı vb. özel elektronik donanımlar kullanılamaz. Hesap makinesinin sınav sırasında ödünç alınması, verilmesi veya değiştirilmesi yasaktır. Bu tür davranışta bulunanların sınavları geçersiz sayılır.